Pracownik zatrudniony na podstawie umowy zlecenie nie korzysta z dużej ilości przywilejów jak w przypadku zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Umowa zlecenie nie jest wliczana do stażu pracy, a zleceniobiorcy nie przysługuje urlop. Znaczna różnica w zakresie posiadanych uprawnień pojawia się w przypadku przebywania na zwolnieniu lekarskim. Zwolnienie lekarskie wystawiane jest w celu usprawiedliwienia nieobecności pracownika objętego ubezpieczeniem chorobowym w pracy. Pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy zlecenie objęci są obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, zdrowotnym i dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym. Oznacza to, że zleceniobiorca sam decyduje o tym, czy chce podlegać ubezpieczeniu chorobowemu, czy nie. Wyjątkiem są studenci i uczniowie w wieku do 26 lat, którzy nie mogą przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

W przeciwieństwie do umowy o pracę, umowa zlecenia jest regulowana przez Kodeks cywilny tj. art. 734–751 k.c. Przedmiotem umowy zlecenia jest wykonanie określonej czynności prawnej przez zleceniobiorcę na rzecz zleceniodawcy. Zasadą jest, ze zlecenie powinno być wykonane osobiście przez zleceniobiorcę, jednakże przepisy przewidują możliwość powierzenia wykonania czynności innej osobie.

W przypadku umowy zlecenia ubezpieczenie chorobowe ma charakter dobrowolny. Zatem płatne L4 na umowie zlecenia jest jak najbardziej możliwe – wystarczy, że zleceniobiorca zdecyduje się na ubezpieczenie chorobowe. Przystąpienie do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego następuje na wniosek pracownika. Zleceniobiorca składa pisemny wniosek do zleceniodawcy, który następnie rejestruje pracownika w ZUS. Od tej pory pracownik objęty jest ubezpieczeniem chorobowym, co pozwoli mu skorzystać z dobrodziejstw, jakie niesie za sobą płatne zwolnienie lekarskie. Zasiłek dla zleceniobiorcy przysługuje już od pierwszego dnia choroby, gdyż zleceniobiorca nie otrzymuje za ten czas wynagrodzenia. Podkreślić należy, że osoby zatrudnione na podstawie umowy-zlecenia prawo do zasiłku nabywają po upływie tzw. okresu wyczekiwania, który dla zleceniobiorców wynosi 90 dni. Wysokość składki chorobowej to 2,45% podstawy wymiaru, tzn. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Natomiast wysokość zasiłku chorobowego zleceniobiorcy określa się na podstawie miesięcznego przychodu za pełne miesiące kalendarzowe. Wysokość zasiłku chorobowego zależy od tego, ile zarabia ubezpieczony. To 80 % podstawy wymiaru zasiłku, natomiast za okres pobytu w szpitalu w wysokości 70 % podstawy wymiaru zasiłku. Miesięczny zasiłek w wysokości 100 %. podstawy wymiaru zasiłku przysługuje, jeżeli niezdolność do pracy m.in. przypada w okresie ciąży.

W związku z powyższym żeby móc więc skorzystać z dobrodziejstw L4 i pójść na zwolnienie lekarskie, zleceniobiorca musi być objęty ubezpieczeniem chorobowym.

W warunkach obecnego rynku pracy dość często zdarza się, że pracownik posiada więcej niż jedno źródło utrzymania. Może to być nawet kilka umów zlecenie lub umowa o pracę i dodatkowa umowa zlecenie. W przypadku, gdy pracownik jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę i umowy zlecenie następuje zbieg tytułów ubezpieczeń. Zasady opłacania składek od umowy zlecenia zależą od tego z kim jest zawierana. Jeśli z własnym pracodawcą to od takiej umowy – zlecenia lub innej o świadczenie usług, czy o dzieło trzeba opłacać wszystkie składki na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe) i zdrowotne. Takiego zleceniobiorcę przepisy ubezpieczeniowe uznają za pracownika. Przy łączeniu umowy o pracę z pracą na podstawie umowy zlecenie u osoby innej niż pracodawca niedopuszczalna jest sytuacja, w której jednemu pracodawcy pracodawca przedstawia zwolnienie lekarskie, natomiast pracuje u drugiego płatnika w czasie orzeczonej niezdolności. W tym okresie nie może tego robić u żadnego z nich, a nadto powinien przedstawić zwolnienie lekarskie w każdym zakładzie pracy.

Na koniec przypomnieć należy, że każda praca zarobkowa wykonywana w czasie zwolnienia lekarskiego na podstawie różnych stosunków prawnych (umowa o pracę, umowa zlecenia, umowa o dzieło) powoduje utratę prawa do zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia./MK