PRACODAWCA NIE ZAPŁACIŁ NALEŻNEGO WYNAGRODZENIA? 

CZY W DOCHODZENIU NALEŻNOŚCI POMOŻE PAŃSTWOWA INSPEKCJA PRACY?

 Zgodnie z brzmieniem art. 94 pkt 5 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, tj. z dnia 16 maja 2019r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 1040 ze zm.)  pracodawca jest obowiązany terminowo i prawidłowo wypłacać wynagrodzenie. Jeśli pracodawca nie wykonuje tego obowiązku, musi liczyć się z możliwością wydania wobec niego nie tylko orzeczenia sądu pracy, ale również nakazu wypłaty należnego pracownikowi wynagrodzenia za pracę.

Podstawą wydania nakazu wypłaty należnego pracownikowi wynagrodzenia jest art. 11 pkt 7 ustawy z 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy, tj. z dnia 6 czerwca 2019r. (Dz.U. z 2019r. poz. 1251 ze zm.),który stanowi, iż „w razie stwierdzenia naruszenia przepisów prawa pracy lub przepisów dotyczących legalności zatrudnienia właściwe organy Państwowej Inspekcji Pracy są uprawnione do nakazania pracodawcy wypłaty należnego wynagrodzenia za pracę, a także innego świadczenia przysługującego pracownikowi; nakazy w tych sprawach podlegają natychmiastowemu wykonaniu”.

Wydanie wspomnianego wyżej nakazu stanowi alternatywę dla orzeczenia sądu. Zwrócić należy jednak uwagę Czytelnika, że nie w każdej sytuacji Państwowa Inspekcja Pracy będzie uprawniona do wydania takiego nakazu. Podnieść należy, że pracownik PIP będzie uprawniony do wydania takiego dokumentu tylko w przypadku, w którym z zebranego materiału dowodowego będzie wynikać  jednoznacznie, iż świetle obowiązujących przepisów prawa pracy wynagrodzenie jest należne pracownikowi..

Zwrócić należy uwagę, że „należne wynagrodzenie” jest kategorią obiektywną, niepodlegającą ocenie inspektora pracy.  Ocenie czy wynagrodzenie jest „należne” dokonuje inspektor pracy na podstawie przeprowadzonego przez niego postępowania dowodnego.

Skoro ustawodawca przewidział możliwość dochodzenia należności ze stosunku pracy poprzez inspekcję pracy pojawia się pytanie – dlaczego pracownicy tak rzadko korzystają z tej instytucji? Odpowiedź na tak postawione pytanie jest jedna; pracownik PIP będzie mógł wydać wspomniany wyżej nakaz tylko w przypadku, w którym pracodawca podziela argumentację pracownika PIP lub gdy wykładania przepisów prawa pracy w tej materii jest jednoznaczna. To z kolei prowadzi do konkluzji, iż o należnym wynagrodzeniu można mówić tylko w sytuacji przyznania przez pracodawcę, że określone wynagrodzenie przysługuje konkretnemu pracownikowi, ale nie zostało one wypłacone tylko z przyczyn leżących po stronie pracodawcy.

W myśl orzecznictwa sądów administracyjnych nakaz jest urzędowym stwierdzeniem istnienia zobowiązania obciążającego pracodawcę z jednoczesnym nałożeniem na niego obowiązku – w trybie administracyjnym wypłaty wynagrodzenia. Z tych też powodów inspektor pracy nie rozstrzyga o roszczeniu pracownika. Z tych też powodów, gdy strony stosunku pracy interpretują w odmienny sposób dany przepis prawa to jedynym organem uprawnionym do rozstrzygnięcia sporu pomiędzy pracownikiem a pracodawcą będzie sąd pracy.

Kolejną przeszkodą do upowszechnienia się nakazu wydanego przez PIP jest fakt, iż sam nakaz wypłaty świadczenia nie stanowi podstawy do wszczęcia przeciwko pracodawcy postępowania egzekucyjnego w trybie egzekucji administracyjnej, a więc wydany nakaz nie stanowi tytułu wykonawczego.

Z treści zdania 2 art. 11 pkt 7 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy wynika, że wydany nakaz wypłaty wynagrodzenia oraz innych świadczeń należnych pracownikowi podlega natychmiastowego wykonaniu. Oznacza to, że ustawodawca nie pozostawia organom administracyjnym żadnego „luzu decyzyjnego” w tym przedmiocie.

W tym miejscu należy postawić sobie pytanie: z jakich powodów warto wystąpić z wnioskiem do PIP o wydania nakazu? Niezaprzeczalną zaletą postępowania przez PIP jest fakt, iż postępowania takie jest bezpłatne dla pracownika oraz fakt, iż złożenie takiego wniosku o wydanie nakazu spowoduje przerwanie biegu przedawniania roszczeń pracownika względem pracodawcy, który przypomnijmy wynosi lat 3 od dnia wymagalności.

Wskazuję, że celem niniejszego artykułu nie jest chęć przekonana Czytelnika do zastosowania w praktyce nakazy zapłaty – jak bowiem zostało to już wcześniej wskazane – nakaz ten nie daje możliwości wszczęcie egzekucji. Celem niniejszego artykułu jest wskazanie Czytelnikowi, że może dochodzić swoich praw również przy pomocy innych niż sądy organów państwowych, a złożenie wielu skarg na konkretnego pracodawcę może spowodować wszczęcie przez nią z urzędu postępowania przeciwko nierzetelnemu pracodawcy i wymuszeniu na nim dokonywania wypłat wynagrodzeń swoim pracownikom terminowo i w rzetelny sposób./AB