Pandemia COVID-19 w istotny sposób wpłynęła na prawie każdą dziedzinę życia. Z dnia na dzień musieliśmy porzucić dotychczasowe przyzwyczajenia i zmierzyć się z nowymi wyzwaniami. Zmiany nie ominęły również prawa pracy, a zwłaszcza form wykonywania pracy przez pracowników. COVID-19 spowodował powstanie masowej potrzeby wykonywania pracy na odległość. Dotychczasowe regulacje prawne zawarte w Kodeksie pracy dotyczące telepracy stały się w obliczu epidemii nie wystarczające, dlatego też ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie ustawą z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, nowego pojęcia do polskiego porządku prawnego – praca zdalna.

Praca zdalna została zdefiniowana w art. 3 ust. 1 w/w ustawy, jako wykonywanie na polecenie pracodawcy, przez czas oznaczony, pracy określonej w umowie o pracę, poza miejscem jej stałego wykonywania. Należy pamiętać, że pracodawca może wydać takie polecenie tylko wtedy, gdy pracownik ma umiejętności i możliwości techniczne oraz lokalowe do wykonywania takiej pracy i pozwala na to rodzaj pracy. Należy w tym miejscu wskazać, że polecenie pracodawcy może przybrać dowolną formę – czyli zarówno pisemną jak i ustną. To na pracodawcy ciąży obowiązek dostarczenie materiałów i narzędzi potrzebnych do wykonywania pracy zdalnej oraz zapewnienie obsługi logistycznej. W przeciwnym przypadku pracownik może używać narzędzi lub materiałów niezapewnionych przez pracodawcę pod warunkiem, że umożliwia to poszanowanie i ochronę informacji poufnych i innych tajemnic prawnie chronionych, w tym tajemnicy przedsiębiorstwa lub danych osobowych, a także informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę.

Równocześnie pracownik na polecenie pracodawcy ma obowiązek prowadzić ewidencję wykonanych czynności, uwzględniającą w szczególności opis tych czynności, a także datę oraz czas ich wykonania. Wskazaną ewidencję pracownik sporządza w formie i z częstotliwością określoną w poleceniu pracodawcy. Co istotne, pracodawca może w każdym czasie cofnąć polecenie wykonywania pracy zdalnej.

Należy pamiętać, by nie utożsamiać pracy zdalnej z telepracą. Telepraca to praca wykonywana regularnie poza zakładem pracy, z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej. Ażeby pracownik mógł wykonywać pracę w formie telepracy to stosowne postanowienie w tym przedmiocie obligatoryjnie musi znaleźć się w umowie o pracę lub przybrać formę późniejszego uzgodnienia między pracodawcą a pracownikiem. Nadto taka szczególna forma umowy o pracę musi zawierać szczegółowe regulacje określone w Kodeksie pracy, do których należą min. wskazanie jednostki organizacyjną, w której znajduje stanowisko pracy telepracownika, jak również osoby, czy też organu odpowiedzialnego za współpracę z telepracownikiem, a także umocowanego do przeprowadzenia kontroli pracy w miejscu jej wykonywania./KTK