Często pojawia się pytanie, jak traktować osoby uczestniczące w kursie na prawo jazdy oraz osoby zdające egzamin państwowy na prawo jazdy w kontekście odpowiedzialności kierowcy w ruchu lądowym. Zgodnie z art. 3 ustawy o kierujących pojazdami (tj. z dnia 17 stycznia 2019 r. Dz.U. z 2019 r. poz. 341, dalej jako: ustawa)  kierującym pojazdem może być osoba, która osiągnęła wymagany wiek i jest sprawna pod względem fizycznym i psychicznym oraz spełnia jeden z następujących warunków:

1) posiada umiejętność kierowania pojazdem w sposób niezagrażający bezpieczeństwu, nieutrudniający ruchu drogowego i nienarażający kogokolwiek na szkodę oraz odpowiedni dokument stwierdzający posiadanie uprawnienia do kierowania pojazdem;

2) odbywa w ramach szkolenia naukę jazdy;

3) zdaje egzamin państwowy.

Zatem, kursanci oraz osoby zdające egzamin państwowy, w ramach kierowania pojazdami i odpowiedzialnością kierującego pojazdem, odpowiadają na równi z osobami posiadającymi uprawnienia do kierowania pojazdami. Co zatem z powyższego wynika. Utraty dokumentu prawa jazdy osoba kursanta siłą rzeczy nie musi się obawiać, niemniej jednak nie oznacza to, że nie może popełnić przestępstwa z art. 177, 177a, 177b Kodeksu karnego. Chodzi o takie przestępstwa jak spowodowanie wypadku komunikacyjnego czy jazdy pod wpływem środka odurzającego oraz wykroczenia drogowe. Zgodnie z art. 135 ust. 1 pkt 2 ustawy prawo o ruchu drogowym, Policjant może zatrzymać prawo jazdy za pokwitowaniem w razie uzasadnionego podejrzenia, że kierowca popełnił przestępstwo lub wykroczenie, za które może być orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów. Z uwagi na brak dokumentu prawa jazdy kursanta lub osoby egzaminowanej, ww. przepis nie będzie miał do nich zastosowania. Powyższe nie oznacza jednak, że wobec osoby kursanta lub osoby egzaminowanej nie może być orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów. Nie należy utożsamiać zaboru dokumentu prawa jazdy z orzeczeniem zakazu prowadzenia pojazdów zgodnie z art. 42 Kodeksu karnego. Osoba nieposiadająca prawa jazdy, w przypadku orzeczenia w stosunku do niej zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, nie będzie mogła przystąpić do egzaminu przez czas na jaki zakaz został orzeczony. Warto wskazać, że w przypadku osób, które posiadają uprawnienia do kierowania pojazdami, a nie posiadają wymaganego dokumentu stwierdzającego te uprawnienia, możliwe jest nałożenie mandatu w trybie art. 95 Kodeksu wykroczeń, zgodnie z którym za prowadzenia pojazdu na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu pojazdu, bez wymaganych dokumentów, grozi kara grzywny do 250 złotych albo kara nagany. Natomiast, jeżeli pojazd prowadzi osoba wobec której sąd orzekł zakaz prowadzenia pojazdów, wówczas niezależnie od czego czy posiada ona prawo jazdy czy też nie, popełnia ona przestępstwo naruszenia zakazu sądowego, o którym mowa w art. 244 Kodeksu karnego, a te jest zagrożone jest karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Najczęściej już na etapie postępowania przygotowawczego Starosta wydaje postanowienie o zatrzymaniu dokumentu prawa jazdy. Wówczas dalsze prowadzenie pojazdu, do momentu orzeczenia przez sąd zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych może skończyć się wyłącznie grzywną nakładaną w drodze mandatu./MW